ОТА-ОНАГА ФАРЗАНДНИНГ МУНОСАБАТИ

Ота-она – ҳар бир инсон учун ҳаётнинг энг улуғ неъматларидан биридир. Улар фарзандининг дунёга келишидан бошлаб уни меҳр билан тарбиялайди, билим беришга ҳаракат қилади ва фаровон ҳаётга етаклайди. Шундай экан, фарзанднинг ота-онага бўлган муносабати инсонийлик ва эътиқоднинг асосий мезонларидан бири саналади. Ушбу мақолада ота-онага қандай муомала қилиш кераклиги ва бу борадаги фазилатлар ҳақида сўз юритамиз.

Ота-онага яхшилик қилишнинг аҳамияти:

Ҳар бир дин ва миллатда ота-онага ҳурмат қилиш муҳим қадрият сифатида эътироф этилади. Хусусан, Ислом динида ота-онага эҳтиром кўрсатиш фарзанднинг асосий бурчларидан бири саналади. Қуръони каримда:

“Биз инсонга ота-онасига яхшилик қилишни буюрдик…” (Луқмон сураси, 14-оят).

Бу оят ота-онага қилинадиган яхшиликнинг нафақат бурч, балки юксак савобли амал эканлигини англатади. Чунки ота-она фарзанди учун ўз ҳаётини, вақтини ва меҳнатини аямаган азиз зотлардир.

Фарзанднинг масъулиятлари:

Фарзанднинг ота-онага нисбатан масъулиятлари қуйидагиларни ўз ичига олади:

1. Ҳурмат ва эҳтиром: Ота-онанинг гапларини бўлмаслик, уларнинг олдида овозни баландлатмаслик ва доимо одоб билан муомала қилиш – фарзанднинг бурчидир.

2. Ёрдам ва хизмат қилиш: Айниқса, ота-оналар кексайган вақтда уларга ёрдам бериш, эҳтиёжларини қондириш фарзанднинг виждоний ва диний масъулиятидир.

3. Раҳмат изҳор қилиш: Ота-онанинг қилган меҳнати ва меҳрига нисбатан миннатдорлик билдириш, уларга дуолар қилиш фарзанднинг муносиб муносабати саналади.

4. Уларни хурсанд қилиш: Ота-онанинг розилиги – Аллоҳнинг розилигидир. Шунинг учун фарзанд уларнинг қалбини хурсанд қилишга ҳаракат қилиши лозим.

Ёмон муомала оқибатлари:

Афсуски, баъзан фарзандлар ота-онага нисбатан ноҳақлик қилиши ёки лоқайдлик кўрсатиши кузатилади. Бундай хатти-ҳаракатлар фақатгина ота-онанинг қалбини оғритибгина қолмай, балки дунёвий ва охиратдаги зарарларни ҳам келтириб чиқаради. Ҳадислардан бирида Расулуллоҳ (с.а.в.) шундай деганлар:

“Ота-онасини ранжитган одамнинг рўзғори баракатсиз бўлади.”

Бу эса ота-онага ҳурматсизликнинг фақатгина ўзига эмас, балки фарзанднинг ҳаётига ҳам салбий таъсир кўрсатишини билдиради.

Ота-онага бўлган муҳаббатни амалда намоён қилиш:

Муҳаббат – сўз билан эмас, амал билан ифодаланадиган туйғу. Ота-онага бўлган муҳаббатни қуйидагича кўрсатиш мумкин:

Улар учун дуо қилиш ва яхши сўзлар айтиш.

Оила даврасида улар билан вақт ўтказиш ва меҳр кўрсатиш.

Уларни хурсанд қиладиган ишлар қилиш. 

Ва шу каби нарсалар...

Жалилов Ёқув – “Имом Термизий” ўрта махсус ислом таълим муассасаси 3-босқич талабаси

“Имом Термизий” ЎМИТМ матбуот хизмати