ТЎЙИНГИЗНИ ИСРОФ ЭМАС, ИБОДАТ БЎЛИШИНИ ХОҲЛАЙСИЗМИ? ( 2 qism)

Никоҳни эълон қилишнинг ҳикматлари, никоҳ тўйини ўтказиш кимнинг зиммасида эканлиги ҳақида юқорида айтиб ўтилди. Никоҳни эълон қилишда баъзи мусиқа овозлари ҳам ишлатилиши ҳадисларда келган. Шу билан бирга, никоҳ тўйларида шариат кўрсатмаларига биноан кўнгилхушлик қилишга рухсат берилган.

قَالَتِ الرُّبَيِّعُ بِنْتُ مُعَوِّذِ ابْنِ عَفْرَاءَ، جَاءَ النَّبِيُّ ﷺ فَدَخَلَ حِينَ بُنِيَ عَلَيَّ، فَجَلَسَ عَلَى فِرَاشِي كَمَجْلِسِكَ مِنِّي، فَجَعَلَتْ جُوَيْرِيَاتٌ لَنَا، يَضْرِبْنَ بِالدُّفِّ وَيَنْدُبْنَ مَنْ قُتِلَ مِنْ آبَائِي يَوْمَ بَدْرٍ، إِذْ قَالَتْ إِحْدَاهُنَّ: وَفِينَا نَبِيٌّ يَعْلَمُ مَا فِي غَدٍ، فَقَالَ: دَعِي هَذِهِ، وَقُولِي بِالَّذِي كُنْتِ تَقُولِينَ.

Рубаййиъ бинту Муъаввиз (р.а)дан ривоят қилинади:

“Набий (с.а.в) тўйимда келиб тўшагимга ҳудди мен ўтирганга ўхшаб ўтирдилар. Шунда қизчалар дуф чалиб, Бадр куни қатл қилинган оталарим ҳақида хиргойи қилишди. Шу пайт улардан бири: “Ичимизда эртага нима бўлишини билувчи Набий бор”, деб қолди. У зот: “Буни қўй, аввал айтаётганингни айт”, дедилар”.

(Бухорий, Абу Довуд ва Термизий ривоят қилганлар.)

Ушбу ҳадису шарифда тўйда кўнгилхушлик қилиш жоиз экани баён қилинмоқда. Эркак киши қизларни оҳанг билан айтган шижоат, одоб-ахлоқ, сахийлик каби маъноларни ўз ичига қамраб олган байтларини эшитиши жоиз экани келиб чиқмоқда.

Уламоларимиз: “Албатта, бу нарса парда ортидан бўлса ҳамда фитна бўлиши хавфи бўлмасагина жоиз”, деганлар. 

عن عائشة: أنَّها زَفَّتِ امْرَأَةً إلى رَجُلٍ مِنَ الأنْصارِ، فقالَ نَبِيُّ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ: يا عائِشَةُ، ما كانَ معكُمْ لَهْوٌ؟ فإنَّ الأنْصارَ يُعْجِبُهُمُ اللَّهْوُ.

Оиша (р.а)дан ривоят қилинади:

“У киши бир аёлни ансорий куёвникига узатиб борган эканлар. Шунда Аллоҳнинг Набийси (с.а.в) : “Эй Оиша, сизларда дилхушлик бўлдими? Чунки ансорийларга дилхушлик қилиш ёқади”, дедилар.

(Бухорий ва Аҳмад ривоят қилганлар.)

Бу ҳам тўйда шариат чегарасидан чиқмай, ўйин-кулги қилиш жоизлигига далилдир.

Пайғамбаримиз (с.а.в)нинг маълум қавмларнинг ҳатто ўйин-кулги, кўнгилхушлик қилишни яхши кўришларигача инобатга олиб муомала қилганликлари эътиборга сазовордир. Ансорийлар – Мадина аҳли мусулмонлари табиатида ўйин-кулгига мойиллик борлигини, тўйларда кўнгилхушлик қилиш жоизлигини Оиша онамизга эслатишлари шуни кўрсатади.

عن عائشة قالت: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: "أعلنوا هذا النكاح، واجعلوه في المساجد، واضربوا عليه بالدفوف".

Оиша (р.а)дан ривоят қилинади:

“Набий (с.а.в): “Бу никоҳни эълон қилингиз, уни масжидаларда ўтказингиз, унинг учун чилдирмалар чалингиз”, дедилар”.

(Аҳмад ва Термизий ривоят қилганлар.)

Ушбу ҳадиси шарифда пайғамбаримиз (с.а.в) никоҳга оид 3 нарсага амр қилмоқдалар.

1. Никоҳни эълон қилиш. Бу зарурий нарса, олдин айтиб ўтилганидек, эълон орқали икки ёшнинг ҳалол-пок равишда, шаръий оила қуриб яшай бошлаганларини кўпчиликка билдириб қўйиш бўлади.
2. Ниҳокни масжидларда ўтказиш. Бунда турли харом ва макруҳ амаллардан четлашиш осон бўади. Яъни никоҳни эъло қилишнинг бир қисмини масжидларда ўтказиш яхшидир.
3. Дуфф – чилдирма чалиш. Бу билан хурсандчилик изҳор қилинади, никоҳни эълони кўп тарқайди.

Никоҳ тўйларини ўтказиш бўйича фикр, таклиф, мулоҳаза ва хулосамиз шуки:

Аввал таъкидлаб келаётганимиздек, никоҳ поклик ва ҳалоллик шиоридир. Авваллари бирга ёлғиз қолиш ҳам харом бўлган икки жинсдаги шахсларнинг эр-хотин бўлиб яшашлари никоҳ орқали ҳалолга айланади. Никоҳ тўйи ҳам ҳалоллик, поклик, яхши нийят, бахт-саодат шодиёнасига айланиши керак. 

Шунинг учун ҳам қадимдан мусулмонларнинг никоҳ тўйларида шариат ман қилган харом иш ва нарсаларнинг барчасидан алоҳида таъкидланган равишда ҳазар қилиб келинган. Бу борада бошқа қавмларнинг харом одатлари бизга ўрнак бўлиши керак эмас. 

Никоҳ тўйлари маст-аластлик, бақир-чақир, уруш-жанжал ва кўнгилсизлик билан эмас, ҳурсандчилик ва яхши дуолар билан тугаши лозим.

Шунингдек, бундай йиғинларда аёл-эркакнинг аралаш бўлиб иштирок этиши шаръан ножоиздир. Куй ва қўшиқлар ҳам гуноҳга қўзғайдиган, шаҳватни уйғотадиган, бўлмаслиги, балки ибратли, эзгуликка бошлайдиган тарзда бўлмоқлиги лозимдир.  

Ярашев Ҳабиб – Имом Термизий ўрта махсус ислом таълим муассасаси 3-босқич талабаси

Таълим муассасаси матбуот хизмати