РАМАЗОННИНГ СЎНГГИ ЎН КУНИНИ ЎТКАЗИШНИНГ ФАЗИЛАТЛАРИ ВА ОДОБЛАРИ

Рамазон ойининг сўнгги ўн куни мусулмонлар учун энг қадрли, баракали ва ажр-савобларга тўла кунлардандир. Чунки бу кунларда Қуръони Карим нозил бўлган энг улуғ кеча – Лайлатул Қадр кечаси мавжуд. Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ушбу кунларни ибодат билан ўтказганлар ва умматларига ҳам шундай қилишни тавсия этганлар. Ушбу мақолада Рамазоннинг охирги ўн кунини қандай ўтказиш кераклиги ва унинг фазилатлари ҳақида сўз юритамиз.

Сўнгги ўн кунликнинг фазилатлари

Рамазоннинг сўнгги ўн куни бошқа кунлардан қуйидаги жиҳатлари билан ажралиб туради:

1. Лайлатул Қадр кечасининг бўлиши – Қуръонда бу кечанинг минг ойдан афзал экани айтилган: “Лайлатул Қадр минг ойдан яхшидир” (Қадр, 97:3). Ушбу кечада ибодат қилган кишининг гуноҳлари кечирилади, дуо ва истиғфорлари қабул бўлади.

2. Пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг махсус ибодатларга берилишлари – Ҳадисларда келишича, Пайғамбаримиз (с.а.в.) Рамазоннинг охирги ўн кунида кечаларини ибодат билан ўтказган, оилаларини уйғотган ва ибодатга янада кўпроқ куч сарфляганлар. Ойиша онамиз (розияллоҳу анҳо) ривоят қилган ҳадисда шундай дейилган: “Набий (с.а.в.) Рамазоннинг охирги ўн кунига етиб келганларида тунларни (ибодат билан) жонлантирар, аҳлларини уйғотар ва ибодатга жиддий бел боғлар эдилар” (Бухорий, Муслим).

3. Жаннат эшикларининг очилиши ва дўзах эшикларининг ёпилиши – Рамазон ойининг барча кунлари баракали бўлса ҳам, айнан сўнгги ўн кун ичида Аллоҳ таоло бандаларининг тавбаларини қабул қилади ва уларни гуноҳлардан поклайди. Ҳадисларда айтилишича, бу кунларда дўзах эшиклари ёпилиб, Жаннат эшиклари очилади.

Сўнгги ўн кунликда қилинадиган амаллар

1. Иътикофга кириш

Иътикоф – Пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг суннатларидан бўлиб, Рамазоннинг сўнгги ўн кунида масжидда ибодат билан машғул бўлишдир. Иътикоф қилувчи киши дунёвий ишлардан узилиб, фақат ибодат, Қуръон тиловати, зикр, намоз ва дуолар билан банд бўлади. Ҳадисларда келишича, Пайғамбаримиз (с.а.в.) ҳар Рамазон ойининг охирги ўн кунида иътикоф қилганлар ва вафот этганларидан сўнг, уларнинг аёллари бу суннатни давом эттирганлар (Бухорий, Муслим).

Иътикофнинг асосий мақсади – Аллоҳга яқинлашиш, ибодатни кўпайтириш ва дунёвий ишлар таъсиридан чиқиб, қалбни поклашдир. Иътикофга кирган инсон кераксиз гаплардан тийилиши, беҳуда вақт ўтказмаслиги ва кўпроқ ибодат билан шуғулланиши лозим.

2. Лайлатул қадрни излаш

Пайғамбаримиз (с.а.в.): “Лайлатул Қадрни Рамазоннинг охирги ўн кунининг тоқ кечаларида изланг”, деганлар (Бухорий, Муслим). Ушбу кеча 21, 23, 25, 27 ёки 29-кунларга тўғри келиши мумкин. Бу кечани дуо, Қуръон тиловати, истиғфор ва намоз билан ўтказиш лозим. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Айиша онамизга Лайлатул Қадрда қандай дуо қилиш кераклигини ўргатганлар:

اللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ العَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي

Аллоҳумма иннака ъафуввун туҳиббул ъафва фаъфу ъанни

(Эй Аллоҳ, Сен кечиримлисан, кечиришни яхши кўрасан, мени кечир!)

Бу кечада қалбимизни очиб, Аллоҳдан истаган барча дуоларимизни сўрашимиз лозим. Чунки бу кеча қилинган ибодатлар минг ойлик ибодатдан ҳам афзал саналади.

3. Кўпроқ қуръон ўқиш ва тафаккур қилиш

Рамазон ойида Қуръон ўқиш энг савобли амаллардан биридир. Айниқса, унинг сўнгги кунларида Қуръонни кўпроқ ўқиш, маъноларини англаш ва ҳаётимизга татбиқ этиш муҳимдир. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Жаброил (алайҳиссалом) билан ҳар йили Рамазон ойида Қуръонни такрор ўқир эдилар, вафотларидан олдин эса икки марта ўқиганлар.

4. Нафл намозларни кўпайтириш

Таҳажжуд, аввобин ва бошқа нафл намозларни кўпайтириш тавсия этилади. Чунки бу кунларда ибодат қилишнинг савоби янада кўпроқ бўлади. Расулуллоҳ (с.а.в.): “Ким Лайлатул Қадрни имон ва ихлос билан ибодат билан ўтказса, унинг ўтган гуноҳлари кечирилади”, деганлар (Бухорий, Муслим).

5. Тавба ва истиғфор қилиш

Аллоҳ таоло ушбу муборак кунларда тавба қилган бандаларини кечиради.

Ҳар куни истиғфор айтиш ва чин дилдан гуноҳларга афсус қилиш зарур.

6. Садақа бериш ва бошқаларга ёрдам бериш

Рамазон ойида садақа беришнинг савоби икки ҳисса кўпаяди. Айниқса, сўнгги ўн кун ичида муҳтожларга ёрдам бериш, ифторлик тарқатиш ва бошқа хайрли ишларга эътибор қаратиш керак. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Рамазонда одатдагидан ҳам сахийроқ бўлар эдилар.

Рамазоннинг сўнгги ўн кунини ибодат, иътикоф, Қуръон ўқиш, садақа ва Лайлатул Қадрни излаш билан ўтказиш мусулмон кишининг энг катта бахтларидан биридир. Пайғамбаримиз (с.а.в.) ушбу кунларни беҳуда ўтказмасликка ва иложи борича ибодатга берилишга буюрганлар. Шундай экан, биз ҳам ушбу қимматбаҳо кунларни Аллоҳ розилигини топиш учун имкон қадар унумли ўтказишга ҳаракат қилайлик.

Аллоҳ барчамизни Рамазоннинг фазилатларидан тўла баҳраманд бўлишимизни ва Лайлатул Қадрга етишишимизни насиб қилсин. Омин!

Аҳмад Вайдуллаев – “Имом Термизий” ЎМИТМ Ўқув услубий бўлим бошлиғи

“Имом Термизий” ЎМИТМ матбуот хизмати